THÔNG TIN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU

 1. Thông tin chung

• Tên đề tài: Một số nét văn hóa tộc người qua lớp từ ngữ chỉ động thực vật trong tiếng Sán Dìu
• Mã số: ĐH2017-TN06-06
• Chủ nhiệm đề tài: Trịnh Thị Thu Hòa
• Tổ chức chủ trì: Trường Đại học Khoa học
• Thời gian thực hiện: 24 tháng (từ tháng 4 năm 2017 đến tháng 10 năm 2019)

2. Mục tiêu

Đề tài sẽ đi sâu nghiên cứu văn hóa tộc người được ẩn dấu dưới các từ ngữ gọi tên động thực vật trong tiếng Sán Dìu nhằm các mục tiêu cụ thể:

• Làm rõ những vấn đề lí thuyết về trường từ vựng; lí thuyết về mối quan hệ giữa ngôn ngữ và văn hóa; về văn hóa của người Sán Dìu.
• Khảo sát, thu thập tư liệu bằng phương pháp điền dã ở 3 tỉnh Vĩnh Phúc, Tuyên Quang, Thái Nguyên. 
• Miêu tả những đặc điểm cấu tạo và ngữ nghĩa các từ thuộc trường động, thực vật trong tiếng Sán Dìu.
• Từ kết quả nghiên cứu, bước đầu chỉ ra những nét văn hóa tộc người và một số đặc điểm tri nhận thế giới của người Sán Dìu qua việc sử dụng lớp từ ngữ động, thực vật trong tiếng Sán Dìu.

3. Tính mới và sáng tạo

Đề tài dùng lí thuyết trường nghĩa của ngôn ngữ học cấu trúc làm cơ sở cho sự ngữ nghĩa của từ, ngữ trên những tư liệu điền dã khảo sát trong cộng đồng người Sán Dìu để hướng tới việc tìm hiểu cấu trúc nghĩa từ của nhóm từ chỉ động, thực vật. Qua đó, bằng phương pháp nghiên cứu liên ngành, đề tài chỉ ra những nét văn hóa tộc người ẩn chứa trong lớp từ chỉ động, thực vật. Đây là hướng nghiên cứu hiện đang thu hút nhiều sự quan tâm của giới nghiên cứu trên các lĩnh vực ngôn ngữ học, dân tộc học, nhân học…

4. Kết quả nghiên cứu

• Đề tài xác lập được một hệ thống các vấn đề lí thuyết liên quan đến đối tượng nghiên cứu về lí thuyết trường từ vựng – ngữ nghĩa, vấn đề định danh, vấn đề ghi âm tiếng Sán Dìu bằng hệ chữ cái La tinh.
• Bằng phương pháp điền dã, đề tài đã khảo sát ở 3 tỉnh Thái Nguyên, Tuyên Quang, Vĩnh Phúc và thu thập được gần 1000 từ ngữ chỉ động, thực vật trong tiếng Sán Dìu là một tư liệu quý vừa để thực hiện nhiệm vụ đề tài, vừa có giá trị bảo tồn vốn từ cho một ngôn ngữ đang có nguy cơ mai một cao.
• Với các phương pháp, thủ pháp nghiên cứu đặc thù (phân tích thành tố nghĩa, miêu tả…), đề tài đã phân tích được cấu trúc nghĩa của nhóm từ chỉ động, thực vật trong tiếng Sán Dìu qua các phương thức định nhóm từ này.
• Đề tài bước đầu chỉ ra một số nét văn hóa tộc người ẩn dấu dưới lớp từ chỉ động, thực vật trong tiếng Sán Dìu.

5. Sản phẩm

5.1. Sản phẩm khoa học

1. Trịnh Thị Thu Hòa (2017), “Phương thức định danh từ ngữ chỉ tên cây thuốc trong tiếng Sán Dìu”, Tạp chí Từ điển và bách khoa thư, số 3, tr. 44 - 49.
2. Trịnh Thị Thu Hòa (2019), “Các từ ngữ chỉ bộ phận thực vật trong tiếng Sán Dìu”, Tạp chí Ngôn ngữ và Đời sống, số 1, tr. 87 - 93.
3. Trịnh Thị Thu Hòa (2019), “Các từ ngữ chỉ bộ phận động vật trong tiếng Sán Dìu”, Tạp chí Từ điển và bách khoa thư, số 3, tr. 108 - 113.
4. Nguyễn Thị Thanh Ngân, Trịnh Thị Thu Hòa (2019), “Kinh nghiệm điền dã trong nghiên cứu văn hóa - ngôn ngữ của dân tộc Sán Dìu”, Tạp chí Từ điển và Bách khoa thư, số 7, tr. 116 – 119.

5.2. Sản phẩm đào tạo

1. Nguyễn Thị Ngọc (2017), Từ ngữ chỉ động, thực vật trong dân ca Sán Dìu, Đề tài NCKH sinh viên, Trường Đại học Khoa học - Đại học Thái Nguyên.
2. Phùng Lan Anh (2017), Biện pháp tu từ so sánh trong dân ca Sán Dìu, Khóa luận tốt nghiệp, Trường Đại học Khoa học - Đại học Thái Nguyên.
3. Nguyễn Thị Ngọc (2018), Từ ngữ chỉ trang phục trong tiếng Sán Dìu, Khóa luận tốt nghiệp, Trường Đại học Khoa học - Đại học Thái Nguyên.
4. Phạm Thị Ngọc Mai (2018), Từ ngữ chỉ ẩm thực trong tiếng Sán Dìu, Đề tài NCKH sinh viên, Trường Đại học Khoa học - Đại học Thái Nguyên.

5.3. Sản phẩm ứng dụng

1. Chuyên đề “Vận dụng lí thuyết trường nghĩa trong nghiên ứu ngôn ngữ - văn hóa dân tôc thiểu số miền núi phía Bắc”.

6. Phương thức chuyển giao, địa chỉ ứng dụng, tác động và lợi ích mang lại của kết quả nghiên cứu

Kết quả của đề tài được sử dụng trong việc đào tạo cử nhân Văn học tại khoa Báo chí – Truyền thông và Văn học, trường Đại học Khoa học - Đại học Thái Nguyên và có thể sử dụng làm tư liệu cho viêc biên soạn cuốn Từ điển đối chiếu Việt – Sán Dìu; Sán Dìu – Việt.

 INFORMATION ON RESEARCH RESULTS

1. General information

• Project title: Some ethnic cultural aspects through the semantic fields of animals and plants in the language of San Diu
• Code number: DH2017- TN06-06
• Coordinator: M.A Trinh Thi Thu Hoa
• Implementing institution: University of Science Thái Nguyên
• Duration: from April 2017 to October 2019

2. Objectives

The topic delves into the ethnic culture which is hidden behind words and names of plants and animals in the language of San Diu. In following, we list our specific objectives:

• We want to clarify theoretical issues about semantic fields and discover the relationship between language and culture concerning the culture of San Diu people.
• During our survey, we will collect fieldwork data in 3 provinces of Vinh Phuc, Tuyen Quang and Thai Nguyen.
• We will describe the structure and semantics of words in the field of animals and plants in the language of San Diu.
• Research results will help us to understand the ethnic culture and some world perception characteristics of San Diu people using animal and plant terms in the language of San Diu.

3. Creativeness and innovativeness

The thesis uses the field theory of semantics of structural linguistics as the basis for the semantics of words in the San Diu community in order to understand their meaning structure. We focus on the semantic fields of animals and plants. Thereby, by the method of interdisciplinary research, the topic shows ethnic cultural traits hidden in the semantic fields of animals and plants. This research is currently attracting much attention of researchers in the fields of linguistics, ethnography and anthropology.

4. Research results

• The thesis established a system of theoretical issues related to the object of the study on lexical field theory - semantics, identification issues as well as the transcription of the language of San Diu with the help of the Latin alphabet.
• During our fieldwork in 3 provinces of Thai Nguyen, Tuyen Quang and Vinh Phuc, we collected nearly 1000 words indicating animals and plants in the language of San Diu and were able to contribute to the documentation of this language. Therefore, our case study is very useful to preserve the vocabulary of a highly endangered language.
• With specific research methods (elemental analysis, description ...), the thesis has analyzed the meaning structure of the group of animal and plant nouns in San Diu language.
• The project initially shows some ethnic cultural aspects hidden behind words of the semantic fields animals and plants in the language of San Diu.

5. Products

5.1. Scientific publications

1. Trinh Thi Thu Hoa (2017), “Methods of naming medicinal herbs in San Diu language”, Journal of Lexicograpy and Encyclopedia, no. 3, pp. 44 - 49.
2. Trinh Thi Thu Hoa (2019), “A study of words indicating plants parts in San Diu language”, Journal of language and life, no.1, pp. 87 – 93.
3. Trinh Thi Thu Hoa (2019), “A study of words indicating animals parts in San Diu language”, Journal of Lexicograpy and Encyclopedia, no 3, pp. 108 – 113.
4. Nguyen Thị Thanh Ngan, Trinh Thi Thu Hoa (2019), “Fieldwork in the study of culture – language of the San Diu ethnic group”, Journal of Lexicograpy and Encyclopedia, no 7, pp. 116 – 119

5.2. Training results

1. Lương Thi Ngoc (2017), A study of words indicating animals and plants in folk songs of San Diu, Scientific research project of student, Thai Nguyen University of Science.
2. Phung Lan Anh (2017), Comparative rhetorical measures in San Diu folk songs, Graduation thesis of students, Thai Nguyen University of Science.
3. Lương Thi Ngoc (2018), A study of words indicating costumes in San Diu language, Graduation thesis of students, Thai Nguyen University of Science.
4. Pham Thi Ngoc Mai (2018), A study of words indicating cuisine in San Diu language, Scientific research project of student, Thai Nguyen University of Science.

5.3. Application products

1. Trinh Thị Thu Hoa (2019), "Applying the field theory of meaning in researching languages ​​and cultures of ethnic minorities in the Northern mountainous areas", teaching topics for students majoring in Literature in Thai Nguyen University of Science.

6.Transfer alternatives, application institutions, impacts and benefits of research results

The results of the thesis are used in courses of the Bachelor of Literature at the Faculty of Journalism - Communication and Literature Thai Nguyen University of Science. Also, they can be used as materials for the compilation of a reference dictionary  Vietnamese - San Diu, San Diu - Viet.