1. Thông tin chung
- Tên đề tài: Nghiên cứu đa hình các gen CYP2C9, HLA-B và G6PD nhằm xây dựng giải pháp xét nghiệm hỗ trợ điều trị bệnh nhân gút.
- Mã số: B2023-TNA-03
- Chủ nhiệm đề tài: TS. Nguyễn Thu Hiền
- Tổ chức chủ trì: Đại học Thái Nguyên
- Thời gian thực hiện: 24 tháng; Từ tháng 01 năm 2023 đến tháng 12 năm 2024.
Gia hạn đến 30 tháng 6 năm 2025
2. Mục tiêu
2.1. Mục tiêu tổng quát
Nghiên cứu đa hình gen CYP2C9, HLA-B và G6PD nhằm xây dựng giải pháp xét nghiệm hộ trợ điều trị bệnh nhân gút
2.2. Mục tiệu cụ thể
- Xác định được đa hình gen CYP2C9, HLA-B và G6PD ở bệnh nhân điều trị gút bằng NSAID
- Phân tích được mối liên hệ giữa các đa hình gen với các phản ứng có hại ở bệnh nhân điều trị gút bằng NSAID
- Xây dựng được quy trình xác định đa hình gen CYP2C9, HLA-B và G6PD ở bệnh nhân gút điều trị NSAID đạt chuẩn SOP.
3. Tính mới và sáng tạo
- Đây là nghiên cứu đầu tiên tại Việt Nam khảo sát đồng thời đa hình ba gen: CYP2C9 rs1057910, HLA-B*58:01 gen HLA-B và G6PD rs137852327 ở bệnh nhân gút.
- Lần đầu tiên tại Việt Nam, mối liên quan giữa kiểu gen CYP2C9 rs1057910, HLA-B*58:01 gen HLA-B và G6PD rs137852327 với tác dụng phụ tiêu hóa và tim mạch ở bệnh nhân gút điều trị bằng celecoxib kết hợp colchicine được đánh giá.
- Mối liên hệ giữa các đa hình gen CYP2C9 rs1057910, HLA-B*58:01 gen HLA-B với các chỉ số huyết học, sinh hóa máu ở bệnh nhân gút Việt Nam lần đầu tiên được phân tích. Đặc biệt, phát hiện mối liên quan có ý nghĩa giữa CYP2C9*X/*3 với HDL-C và HLA-B*58:01 với số lượng bạch cầu.
- Đã xây dựng thành công quy trình xác định đa hình CYP2C9 rs1057910, HLA-B*58:01 gen HLA-B và G6PD rs137852327 bằng phương pháp giải trình tự Sanger, phù hợp với đặc điểm biến đổi nucleotide đặc hiệu của từng gen.
4. Kết quả nghiên cứu
1) Đa hình gen CYP2C9 rs1057910 được xác định ở 139 bệnh nhân gút. Kiểu gen phổ biến nhất được quan sát là CYP2C9*1/*1, chiếm 92,09% mẫu nghiên cứu. Kiểu gen dị hợp tử CYP2C9*1/*3 chiếm 7,19%, trong khi kiểu gen đồng hợp tử đột biến CYP2C9*3/*3 rất hiếm, chỉ xuất hiện 0,72%. Gen HLA-B ở nhóm 133 bệnh nhân có hai nhóm kiểu gen: HLA-B*X/*58:01 chiếm 12,03%; HLA-B*X/*X chiếm 87,97%. Biến thể Viangchan gen G6PD ở 83 bệnh nhân gút có tỷ lệ kiểu dại G6PD*1/*1 là 100%. Alen A của PSORS1C1 rs9263726 không cho thấy mối liên quan nhất quán với HLA-B*58:01 và không phải là một chỉ thị đáng tin cậy để phát hiện alen này trong quần thể nghiên cứu.
2) Ở 83 bệnh nhân gút được điều trị sử dụng celecoxib kết hợp colchicine, người mang kiểu gen CYP2C9*1/*3 có tỷ lệ tăng rõ rệt nguy cơ gặp tác dụng phụ tiêu hóa (đau bụng, tiêu chảy) và tim mạch (tăng huyết áp) so với nhóm CYP2C9*1/*1, trong đó hầu hết nhóm CYP2C9*1/*1 không xảy ra tác dụng phụ. Người mang alen HLA-B*58:01 có nguy cơ cao hơn gặp tác dụng phụ tiêu hóa (đặc biệt là đau bụng) và tim mạch (tăng huyết áp) khi sử dụng phối hợp celecoxib và colchicine, so với nhóm không mang alen này. Đa số người mang kiểu gen G6PD*1/*1 dung nạp tốt với việc dùng phối hợp celecoxib và colchicine, với phần lớn không gặp tác dụng phụ; chỉ một tỷ lệ nhỏ xuất hiện đau bụng, tiêu chảy hoặc tăng huyết áp nhẹ.
3) Kết quả nghiên cứu cho thấy đa hình CYP2C9 rs1057910 không ảnh hưởng đáng kể đến các chỉ số huyết học và hầu hết chỉ số sinh hóa máu (p > 0,05), ngoại trừ HDL-C, khi nhóm mang CYP2C9*X/*3 có mức HDL-C trung bình cao hơn rõ rệt so với nhóm CYP2C9*1/*1 (p = 0,000). Người mang alen HLA-B*58:01 có số lượng bạch cầu (WBC) cao hơn rõ rệt so với nhóm không mang alen này (p = 0,018), trong khi các chỉ số huyết học và sinh hóa khác không khác biệt đáng kể. Đa hình G6PD rs137852327 chỉ xuất hiện alen G đồng nhất (G6PD*1/*1), các chỉ số huyết học và hóa sinh máu của bệnh nhân gút nhìn chung nằm trong giới hạn bình thường, tuy nhiên WBC, Glu, TC, TG, LDL-C và acid uric tăng, còn HDL-C giảm.
4) Nghiên cứu đã xây dựng quy trình xác định các đa hình gen CYP2C9 rs1057910, HLA-B*58:01 gen HLA-B và G6PD rs137852327 bằng phương pháp giải trình tự Sanger dựa trên đặc điểm biến đổi nucleotide tại các exon đặc hiệu của từng gen. Cụ thể, biến thể CYP2C9 rs1057910 (A→C) được xác định tại exon 3; alen HLA-B*58:01 được nhận diện qua đặc trưng nucleotide tại exon 2 và 3; còn G6PD rs137852327 (G→A) được phát hiện tại exon 9. Quy trình bao gồm các bước: thu mẫu máu, tách chiết DNA, PCR khuếch đại, điện di kiểm tra, tinh sạch sản phẩm, giải trình tự và phân tích trình tự bằng phần mềm BioEdit. Mỗi gen được xác định kiểu gen dựa trên hình ảnh kết quả giải trình tự Sanger.
5. Sản phẩm
5.1. Sản phẩm khoa học
[1]. Nguyễn Thu Hiền, Hoàng Thị Thu Yến, Đỗ Hà Thanh (2024). Y học cá thể hóa trong điều trị bệnh gút. Tạp chí Khoa học& Công nghệ, Đại học Thái Nguyên, 220(09): 388 – 398. Link bài báo: http://jst.tnu.edu.vn/jst/ft/view/141
[2]. Hien Thu Nguyen, Ha Thi Bui, Yen Thi Thu Hoang, My Ha Hoang, Manh Duc Ngo, Mai Hoang Nguyen, Thuy Thi Thanh Nguyen, Nhuan Tien Ngo, Quang Viet Nguyen (2025). Genotype Frequency of HLA-B*58:01 and Its Association with Paraclinical Characteristics and PSORS1C1 rs9263726 in Gout Patients. Diagnostics, 15(16), 2114.
Bài báo được đăng ở tạp chí :Diagnostics, Q2 thuộc WoS https://www.mdpi.com/2075-4418/15/16/2114
[3]. Lan Thi Vu, Yen Thi Thu Hoang, Yen Thi Nguyen, Vien Van Nguyen, Hien Thu Nguyen, Thanh Ha Do, Tuan Phan Hoang (2025). CYP2C9 rs1057910 Genotype and Its Association with Paraclinical Characteristics in Gout Patients in the Northeast Region of Vietnam. The Indonesian Biomedical Journal, 1794), 343-352.
Bài báo được đăng ở tạp chí Indonesian Biomedical Journal, Q4 thuộc ESCI/WoS : https://www.inabj.org/index.php/ibj/article/view/3713
5.2. Sản phẩm đào tạo
Đào tạo 02 học viên cao học đã bảo vệ thành công luận văn theo hướng nghiên cứu của đề tài.
[1]. Nguyễn Thị Yến (2023), “Nghiên cứu mối liện hệ giữa đa hình gen CYP2C9 với các phản ứng có hại ở bệnh nhân điều trị gút bằng celecoxib”, Luận văn thạc sĩ Sinh học ứng dụng, Trường Đại học Khoa học - Đại học Thái Nguyên.
[2]. Hoàng Thị Thu Mùi (2024), “Nghiên cứu đặc điểm đa hình nucleotide đơn rs9263726 gen PSORS1C1 ở bệnh nhân gút đến khám và điều trị tại Bệnh viện Trung Ương Thái Nguyên”, Luận văn thạc sĩ Công nghệ sinh học, Trường Đại học Khoa học - Đại học Thái Nguyên.
5.3. Sản phẩm ứng dụng
01 báo cáo về tỷ lệ các đa hình gen CYP2C9, HLA-B và G6PD ở bệnh nhân điều trị gút bằng NSAID;
01 báo cáo về mối liên quan giữa các đa hình gen với các phản ứng có hại ở bệnh nhân điều trị gút bằng NSAID;
01 quy trình xác định đa hình gen CYP2C9, HLA-B và G6PD bệnh nhân điều trị gút bằng NSAID đạt chuẩn SOP.
6. Phương thức chuyển giao, địa chỉ ứng dụng, tác động và lợi ích đem lại của kết quả nghiên cứu
Việc xác định tần suất các kiểu gen CYP2C9 rs1057910, HLA-B*58:01 gen HLA-B và G6PD rs137852327 góp phần bổ sung dữ liệu di truyền cho quần thể người Việt và có ý nghĩa ứng dụng trong cá thể hóa điều trị gút. Phát hiện mối liên quan giữa kiểu gen CYP2C9 rs1057910, HLA-B*58:01 gen HLA-B và G6PD rs137852327 với tác dụng phụ tiêu hóa và tim mạch ở bệnh nhân gút điều trị bằng celecoxib kết hợp colchicine được đánh giá góp phần định hướng sử dụng thuốc an toàn, hiệu quả hơn dựa trên đặc điểm di truyền của từng bệnh nhân. Đồng thời, nghiên cứu phát hiện mối liên quan có ý nghĩa giữa CYP2C9*X/*3 với HDL-C và HLA-B*58:01 với số lượng bạch cầu, góp phần làm rõ vai trò của yếu tố di truyền trong biến đổi chuyển hóa ở bệnh nhân gút. Quy trình các đa hình gen CYP2C9 rs1057910, HLA-B*58:01 gen HLA-B và G6PD rs137852327 bằng phương pháp giải trình tự Sanger có thể được ứng dụng làm cơ sở cho các nghiên cứu dược di truyền và sàng lọc nguy cơ tác dụng phụ thuốc ở bệnh nhân gút trong tương lai.
Kết quả nghiên cứu và các bài báo công bố trên các tạp chí khoa học- công nghệ được sử dụng làm tài liệu phục vụ đào tạo và nghiên cứu cho sinh viên, học viên cao học, nghiên cứu sinh và cán bộ của Trường Đại học Y dược và Trường Đại học Khoa học - Đại học Thái Nguyên và các trường đại học khác ở Việt Nam.
INFORMATION ON RESEARCH RESULTS
1. General information
- Project title: Study on polymorphisms of the CYP2C9, HLA-B, and G6PD genes to develop a genetic testing approach supporting the treatment of gout patients.
- Code number: B2023-TNA-03
- Coordinator: Dr. Nguyen Thu Hien
- Implementing institution: Thai Nguyen University.
- Duration: 24 months (From January 2023 to December 2024; Extended until June 2025.)
2. Objectives
2.1. General Objective
To investigate polymorphisms of the CYP2C9, HLA-B, and G6PD genes in order to develop a genetic testing solution to support the treatment of gout patients.
2.2. Specific Objectives
- To identify CYP2C9, HLA-B, and G6PD gene polymorphisms in gout patients treated with NSAIDs.
- To analyze the association between these gene polymorphisms and adverse drug reactions in gout patients treated with NSAIDs.
- To establish a standard operating procedure (SOP) for detecting CYP2C9, HLA-B, and G6PD gene polymorphisms in gout patients receiving NSAID therapy.
3. Creativeness and innovativeness
- This is the first study in Vietnam to simultaneously investigate the polymorphisms of three genes: CYP2C9 rs1057910, HLA-B*58:01, and G6PD rs137852327 in gout patients. The A allele of PSORS1C1 rs9263726 was not consistently associated with HLA-B*58:01 and was not a reliable marker for its detection in this study population.
- For the first time in Vietnam, the association between CYP2C9 rs1057910, HLA-B*58:01, and G6PD rs137852327 genotypes and gastrointestinal and cardiovascular adverse effects in gout patients treated with a combination of celecoxib and colchicine has been evaluated.
- The relationships between CYP2C9 rs1057910 and HLA-B*58:01 polymorphisms and hematological and biochemical parameters in Vietnamese gout patients have been analyzed for the first time, revealing significant associations between CYP2C9*X/*3 and HDL-C levels and between HLA-B*58:01 and white blood cell count.
- A Sanger sequencing-based procedure for detecting CYP2C9 rs1057910, HLA-B*58:01, and G6PD rs137852327 polymorphisms has been successfully established, tailored to the specific nucleotide variations of each gene.
4. Research results
1). The CYP2C9 rs1057910 polymorphism was identified in 139 gout patients. The most common genotype observed was CYP2C9*1/*1, accounting for 92.09% of the study population. The CYP2C9*1/*3 heterozygous genotype represented 7.19%, while the CYP2C9*3/*3 homozygous mutant genotype was rare, appearing in only 0.72% of cases. Among 133 patients genotyped for HLA-B, two genotype groups were observed: HLA-B*X/*58:01 (12.03%) and HLA-B*X/*X (87.97%). The G6PD Viangchan variant was analyzed in 83 gout patients, all of whom carried the wild-type genotype G6PD*1/*1 (100%). The A allele of PSORS1C1 rs9263726 was not consistently associated with HLA-B*58:01 and was not a reliable marker for its detection in this study population.
2). In 83 gout patients treated with celecoxib combined with colchicine, carriers of the CYP2C9*1/*3 genotype had a markedly higher risk of gastrointestinal (abdominal pain, diarrhea) and cardiovascular (hypertension) adverse effects compared with the CYP2C9*1/*1 group, which showed minimal side effects. Carriers of the HLA-B*58:01 allele were also at greater risk of gastrointestinal (especially abdominal pain) and cardiovascular (hypertension) side effects during combined treatment than non-carriers. Most individuals with the G6PD*1/*1 genotype tolerated the combination therapy well, with only a small proportion experiencing mild abdominal pain, diarrhea, or transient hypertension.
3). The results indicated that the CYP2C9 rs1057910 polymorphism had no significant impact on hematological or most biochemical parameters (p > 0.05), except for HDL-C, where the CYP2C9*X/*3 group showed significantly higher HDL-C levels than the CYP2C9*1/*1 group (p = 0.000). Carriers of the HLA-B*58:01 allele exhibited a significantly higher white blood cell count (WBC) than non-carriers (p = 0.018), while other hematological and biochemical indices showed no notable differences. The G6PD rs137852327 polymorphism showed complete homozygosity for the G allele (G6PD*1/*1). Overall, the hematological and biochemical indices of gout patients were within normal ranges, though WBC, Glu, TC, TG, LDL-C, and uric acid levels were elevated, while HDL-C was decreased.
4). The study successfully established a Sanger sequencing-based protocol to identify CYP2C9 rs1057910, HLA-B*58:01, and G6PD rs137852327 polymorphisms, based on the nucleotide variations at specific exons of each gene. Specifically, the CYP2C9 rs1057910 (A→C) variant was identified in exon 3; the HLA-B*58:01 allele was recognized through characteristic nucleotide patterns in exons 2 and 3; and the G6PD rs137852327 (G→A) variant was detected in exon 9. The procedure included the following steps: blood collection, DNA extraction, PCR amplification, gel electrophoresis, product purification, sequencing, and sequence analysis using BioEdit software. Each genotype was determined based on Sanger sequencing chromatogram results.
5. Products
5.1. Journal papers
[1]. Hien Thu Nguyen, Yen Thi Thu Hoang, Thanh Ha Do (2024). Personalized medicine in gout treatment. Journal of Science & Technology, Thai Nguyen University, 220(09): 388–398.
[2]. Hien Thu Nguyen, Ha Thi Bui, Yen Thi Thu Hoang, My Ha Hoang, Manh Duc Ngo, Mai Hoang Nguyen, Thuy Thi Thanh Nguyen, Nhuan Tien Ngo, Quang Viet Nguyen (2025). Genotype Frequency of HLA-B*58:01 and Its Association with Paraclinical Characteristics and PSORS1C1 rs9263726 in Gout Patients. Diagnostics, 15(16), 2114.
[3]. Lan Thi Vu, Yen Thi Thu Hoang, Yen Thi Nguyen, Vien Van Nguyen, Hien Thu Nguyen, Thanh Ha Do, Tuan Phan Hoang (2025). CYP2C9 rs1057910 Genotype and Its Association with Paraclinical Characteristics in Gout Patients in the Northeast Region of Vietnam. The Indonesian Biomedical Journal, 17(4), 343–352.
5.2. Education
Two master’s students successfully completed their theses under the project’s research direction:
[1]. Yen Nguyen Thi (2023), Study on the relationship between CYP2C9 gene polymorphism and adverse reactions in gout patients treated with celecoxib, Master’s Thesis in Applied Biology, University of Sciences – Thai Nguyen University.
[2]. Mui Hoang Thi Thu (2024), Study on the characteristics of the PSORS1C1 rs9263726 single nucleotide polymorphism in gout patients treated at Thai Nguyen Central Hospital, Master’s Thesis in Biotechnology, University of Sciences – Thai Nguyen University.
5.3. In terms of application
+ One report on the frequencies of CYP2C9, HLA-B, and G6PD gene polymorphisms in gout patients treated with NSAIDs.
+ One report on the associations between these gene polymorphisms and adverse drug reactions in gout patients treated with NSAIDs.
+ One SOP-standardized protocol for identifying CYP2C9, HLA-B, and G6PD gene polymorphisms in gout patients treated with NSAIDs.
6. Transfer alternatives, application institutions, impacts, and benefits of research results
The identification of genotype frequencies for CYP2C9 rs1057910, HLA-B*58:01, and G6PD rs137852327 contributes to enriching the genetic database of the Vietnamese population and holds practical significance in the personalized treatment of gout. The discovery of associations between these genotypes and gastrointestinal or cardiovascular adverse effects in gout patients treated with a combination of celecoxib and colchicine provides important insights for improving drug safety and efficacy based on individual genetic characteristics. In addition, the study revealed significant associations between CYP2C9*X/*3 and HDL-C levels, as well as between HLA-B*58:01 and white blood cell count, clarifying the role of genetic factors in metabolic alterations among gout patients. The Sanger sequencing-based protocol developed for detecting CYP2C9 rs1057910, HLA-B*58:01, and G6PD rs137852327 polymorphisms can serve as a foundation for pharmacogenetic research and screening for adverse drug reaction risks in gout patients in the future.
The research findings and related scientific publications have been utilized as teaching and research materials for undergraduate and graduate students, PhD candidates, and researchers at the University of Medicine and Pharmacy and the University of Sciences – Thai Nguyen University, as well as other universities in Vietnam.
Ban KHCN&ĐN
